ਮੁੰਬਈ : ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਅੰਤ 'ਚ ਸੈਂਸੈਕਸ 1064 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਕੇ 80,684 'ਤੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ ਵੀ 332 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਕੇ 24,336 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ।
ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਤੱਕ ਸੈਂਸੈਕਸ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਿਫਟੀ ਵੀ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਸਨ। ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਹਨ।
ਬੈਂਕ, ਆਟੋ, ਮੈਟਲ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਸਟਾਕ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਿੱਗੇ। NSE ਦੇ ਨਿਫਟੀ ਬੈਂਕ ਇੰਡੈਕਸ 'ਚ ਲਗਭਗ 1% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਟੋ, ਆਈਟੀ ਅਤੇ ਐਫਐਮਸੀਜੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਗਭਗ 0.50% ਹੇਠਾਂ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰੀਅਲਟੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਗਭਗ 1% ਵੱਧ ਰਹੇ ਸਨ।
ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ 5 ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ
ਫੇਡ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਬਰਾਹਟ
ਅਮਰੀਕੀ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਭਲਕੇ ਨੀਤੀਗਤ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਚੌਕਸ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਇਸ ਬੈਠਕ 'ਚ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ 'ਚ ਕਟੌਤੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲਈ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ
ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਡਾਲਰ ਸੂਚਕਾਂਕ 106.77 'ਤੇ ਸਥਿਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ 5% ਵਧਿਆ ਹੈ। ਮਜ਼ਬੂਤ ਡਾਲਰ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਭਰ ਰਹੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਘੱਟ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ
ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਖਪਤ ਉਮੀਦ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ। ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੀ ਸਿਰਫ 3% ਵਧੀ, ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ 4.8% ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ 5.4% ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦੀ ਗਲੋਬਲ ਕਮੋਡਿਟੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਧਾਤੂ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਆਟੋ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਨਿਫਟੀ ਮੈਟਲ ਅਤੇ ਆਟੋ ਸੈਕਟਰ 'ਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ।
ਵਧਦਾ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਪਾਰਕ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 37.84 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਇਹ 27.1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦਰਾਮਦ ਬਿੱਲ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਬਰਾਮਦ ਘਟ ਗਈ। ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ ਵਧਣ ਨਾਲ ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 85 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਈ.ਟੀ. ਅਤੇ ਫਾਰਮਾ ਵਰਗੇ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ ਪਰ ਆਯਾਤਕਾਰਾਂ ਲਈ, ਦਰਾਮਦ ਲਾਗਤ ਵਧਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ।
ਗਲੋਬਲ ਮਾਰਕੀਟ ਗਿਰਾਵਟ
ਫੈੱਡ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਬੈਠਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੀ ਡਰ ਗਏ। ਜਾਪਾਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦਾ MSCI ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਸੂਚਕਾਂਕ 0.3% ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਨਿੱਕੇਈ ਵਿੱਚ 0.15% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਫਿਊਚਰਜ਼ ਵਪਾਰ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਲਈ ਸੁਸਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ। ਯੂਰੋਸਟੌਕਸ 50 ਫਿਊਚਰਜ਼ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ 0.16% ਡਿੱਗਿਆ। ਜਰਮਨ DAX ਫਿਊਚਰਜ਼ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ 0.06% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। FTSE ਫਿਊਚਰਜ਼ ਟਰੇਡਿੰਗ 'ਚ 0.24% ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਰਹੀ।