ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਮੁਕੇਸ਼ ਅੰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੇ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 8.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦੇ ਕੁਲੀਨ ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਰਿਲਾਇੰਸ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਮੁਕੇਸ਼ ਅੰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਇਸ ਸਾਲ ਲਈ ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੇ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਦੀ ਦੌਲਤ ਵਿੱਚ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਇਹ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਕਿਉਂ ਆਈ?
ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 20 ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਨੇ 2024 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 67.3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਈਟੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸ਼ਿਵ ਨਾਦਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 10.8 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਸਾਵਿਤਰੀ ਜਿੰਦਲ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 10.1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੁਕੇਸ਼ ਅੰਬਾਨੀ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਦੌਲਤ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਰਿਟੇਲ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਅਨੰਤ ਦਾ ਜੁਲਾਈ 2024 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੌਲਤ 120.8 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ 10 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ 13 ਦਸੰਬਰ 2024 ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੇ 96.7 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ 8 ਲੱਖ 21 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਵਧਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਗਈ
ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਲਈ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਆਂ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਓਜੇ) ਦੁਆਰਾ ਜਾਂਚ ਉਸਦੇ ਸਮੂਹ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਰਿਪੋਰਟ ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜੂਨ 2024 ਵਿੱਚ 122.3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ 82.1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ 7 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਈ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਅਡਾਨੀ ਹੁਣ ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੇ "ਸੈਂਟੀਬਿਲਿਅਨੀਅਰ ਕਲੱਬ" ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਲੱਬ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?
ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਸੰਭਾਵੀ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਬ੍ਰਾਡਬੈਂਡ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਭਾਰਤੀ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 2024 ਵਿੱਚ, ਵਾਲਮਾਰਟ ਦਾ ਵਾਲਟਨ ਪਰਿਵਾਰ 432.4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਉਹ ਮੱਧ-ਪੂਰਬੀ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਨੂੰ ਵੀ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਮੁਕੇਸ਼ ਅੰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਮਿਸਤਰੀ ਪਰਿਵਾਰ, ਜੋ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ, ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਅੱਠਵੇਂ ਅਤੇ 23ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਡਾਨੀ ਨੂੰ ਇਸ ਸੂਚੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਿਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਸਿੰਗਲ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਅਡਾਨੀ ਦੀ ਦੌਲਤ ਵਿੱਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।