ਵੇਲਿੰਗਟਨ : ਸਮੋਆ ਦੇ ਤੱਟ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਚੱਟਾਨ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇਵੀ ਦੇ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਅਤੇ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰਿਆ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਆਰਮੀ ਦੀ 'ਕੋਰਟ ਆਫ ਇਨਕੁਆਰੀ' 'ਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਅਮਲੇ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਗੜਬੜ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ 'HMNZS Manawanui' ਮੈਨੁਅਲ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਪੂਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਨਤਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਘਟਨਾ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਜਦੋਂ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਉਪੋਲੂ, ਸਮੋਆ ਦੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਇੱਕ ਮੀਲ) ਦੂਰ ਡੁੱਬ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 75 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇਵੀ ਕੋਲ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਠ ਜਹਾਜ਼ ਹੀ ਬਚੇ ਹਨ। ਘਟਨਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਵੀ ਚੀਫ਼ ਰੀਅਰ ਐਡਮਿਰਲ ਗੈਰਿਨ ਗੋਲਡਿੰਗ ਨੇ ਜਾਂਚ ਲਈ 'ਕੋਰਟ ਆਫ਼ ਇਨਕੁਆਰੀ' ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਗੋਲਡਿੰਗ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਕਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖੀ ਗ਼ਲਤੀ ਸੀ।" ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਚਾਲਕ ਦਲ ਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਪੈਨਲ ਵੱਲ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਆਟੋਮੇਟਿਡ ਸਥਿਤੀ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।'' ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ''ਥਰਸਟਰ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ।'' ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ ਕਿ "ਅਦਾਲਤ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਤੱਕ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਗੋਲਡਿੰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਘਟਨਾ ਮਨੁੱਖੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਖਰੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।