ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ! ਉਠੀ ਵੱਡੀ ਮੰਗ

ਲੁਧਿਆਣਾ : ਮਈ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ 'ਚ ਅਜੇ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਕੀ ਹਨ ਪਰ ਗਰਮੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜੋਬਨ 'ਤੇ ਆ ਕੇ ਕਹਿਰ ਵਰ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ 42 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਗਰਮੀ ਨੇ ਆਮ ਜਨਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤੇਜ਼ ਗਰਮੀ ’ਚ ਸਕੂਲ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਆਉਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ । 41 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੀ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਦਿਲ ਪਸੀਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਤੁਰੰਤ ਐਲਾਨੀਆਂ ਜਾਣ। ਕਈ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਰੰਤ ਛੁੱਟੀਆਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਤਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਣ।

ਗਰਮ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੰਡ ਦੁਪਹਿਰ
ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ 33 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਭਾਰੀ ਸਕੂਲੀ ਬੈਗ ਲੈ ਕੇ ਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸਕੂਲ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੁਪਹਿਰ 12 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰਮੀ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਸਕੂਲ ਛੱਡਦੇ ਹਨ, ਸੂਰਜ ਪੂਰੇ ਜੋਸ਼ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਢੁਕਵੀਂ ਛਾਂ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਬੱਸਾਂ ਅਤੇ ਵੈਨਾਂ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਣ ਸਮੇਂ ਸਿੱਧੀ ਧੁੱਪ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਾਕਾਫ਼ੀ, ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹਾਲਾਤ ਬਦਤਰ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿਚ ਏ.ਸੀ. ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਹਰ ਸਕੂਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕੋਈ ਖਾਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟ ਇਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਜਦੋਂ ਗਰਮੀ ਆਪਣੇ ਸਿਖ਼ਰ ’ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਲਾਸ ਦੇ ਪੱਖੇ ਵੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਕਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਨਾ ਤਾਂ ਜਨਰੇਟਰ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਲੰਮੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।

ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਬੱਚੇ ਡੇਢ ਘੰਟਾ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਵੇਰੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦਿਆਂ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲਾ ਤਜਰਬਾ : 21 ਮਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਸੀ ਛੁੱਟੀਆਂ
ਗਰਮੀ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ 21 ਮਈ ਤੋਂ ਹੀ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ 1 ਤੋਂ 30 ਜੂਨ ਤੱਕ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਸਕੂਲ ਬੱਚੇ ਦੀ ਮਾਤਾ ਕਿਰਨ ਦੇਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਭੇਜਣਾ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਹੋਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਸਕੂਲ ਹੁਣ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 11 ਵਜੇ ਤੱਕ ਚੱਲਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਣ। ਇਕ ਹੋਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਏ.ਸੀ. ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਵੈਨ ਵਿਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਬੱਚੇ ਗਰਮ ਹਵਾ ਕਾਰਨ ਬੇਹਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ
ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਗੌਤਮ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖਾਸ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੋਪੀ ਜਾਂ ਛੱਤਰੀ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹੋ। ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ ਤੋਂ 4 ਵਜੇ ਤੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਗਰਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ : ਸਧਾਰਨ ਸੁਝਾਅ
- ਹਲਕੇ, ਸੂਤੀ ਅਤੇ ਢਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ।
- ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ ਟੋਪੀ, ਛੱਤਰੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੇਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ।
- ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ, ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਓ.ਆਰ.ਐੱਸ. ਦਿਓ।
- ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ 'ਤੇ ਬਾਹਰ ਨਾ ਭੇਜੋ ; ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਉਹ ਹਲਕਾ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰੇ।
- ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਘਰ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਪੀਣ ਦਿਓ।
- ਸਕੂਲੀ ਵਾਹਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਦੀ ਲੋੜੀਂਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ।