ਚਾਕਲੇਟ ਨੂੰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਚਾਕਲੇਟ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜੇਬ ਜ਼ਿਆਦਾ ਢਿੱਲੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਚਾਰ ਦੇਸ਼ ਘਾਨਾ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ, ਕੈਮਰੂਨ ਅਤੇ ਆਈਵਰੀ ਕੋਸਟ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਚਾਕਲੇਟ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹਨ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਕੋਕੋਆ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਬੀਜਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਉੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਨਜ਼ ਨੂੰ ਸੁਕਾ ਕੇ ਭੁੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੋਕੋ ਪਾਊਡਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੋਕੋ ਪਾਊਡਰ ਤੋਂ ਚਾਕਲੇਟ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਚਾਕਲੇਟ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਪਿਆਰ ਦੀ ਮਿਠਾਸ ਹੁਣ ਘੱਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਚਾਕਲੇਟ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਕੋਕੋਆ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 300% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਸਾਲ ਚਾਕਲੇਟ ਅਤੇ ਕੋਕੋ ਪਾਊਡਰ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਕੋਕੋਆ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਕੋਕੋਆ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਨਰਜੀ ਐਂਡ ਕਲਾਈਮੇਟ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਯੂਨਿਟ (ਈ.ਸੀ.ਆਈ.ਯੂ.) ਦੇ ਇੱਕ ਐਨਾਲਿਸਟ ਐਂਬਰ ਸੌਅਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਾਕਲੇਟ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ ਵਧਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇਹ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਸੌਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਚਾਕਲੇਟ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਭੋਜਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਹੋਰ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਮੌਸਮ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਵੇਂ-ਉਵੇਂ ਚਾਕਲੇਟ ਵੀ ਮਹਿੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਨਿਊਯਾਰਕ ਫਿਊਚਰਜ਼ ਕੰਟਰੈਕਟ, ਜੋ ਕੋਕੋਆ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਸੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਕੋਕੋ 12,565 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕੋਕੋਆ ਦੀ ਫਸਲ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਸਪਲਾਈ 'ਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕਮੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਘਾਨਾ ਅਤੇ ਆਈਵਰੀ ਕੋਸਟ ਵਿੱਚ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਫਸਲਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਕੋਕੋਆ ਬੀਨਜ਼ ਘਾਨਾ ਅਤੇ ਆਈਵਰੀ ਕੋਸਟ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਦੋ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਕੋਕੋਆ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਦਰੱਖਤਾਂ 'ਤੇ ਕੋਕੋਆ ਉੱਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਾਢੀ ਦੌਰਾਨ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਨਾਲ ਫਸਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ, ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਮੀਥੇਨ ਬਲਣ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੀ ਕੋਕੋਆ ਬੈਲਟ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਕਲੇਟ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਆਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਕਲਾਈਮੇਟ ਸੈਂਟਰਲ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਡਾਹਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, 'ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੋਜਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।' ਲੇਖਿਕਾ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, 'ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕੋਕੋਆ ਦੇ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।' ਕੋਕੋਆ ਦੇ ਤੀਜੇ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਉਤਪਾਦਕ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਨੇ ਵੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇਖੀ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 500,000 ਟਨ ਕੋਕੋਆ ਦੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸਪਲਾਈ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ।
ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਚਾਕਲੇਟ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਘਟਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ
ਯੂਰਪੀਅਨ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੰਸਥਾ ਕਾਮਰਸਬੈਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਕਾਰਸਟਨ ਫ੍ਰਿਟਸ਼ ਨੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਕੋਕੋਆ ਦੀ ਫਸਲ - ਜੋ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਤੋਂ ਮਾਰਚ 2025 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ - ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਈਵਰੀ ਕੋਸਟ ਦੀਆਂ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ 'ਤੇ 33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੀਨਜ਼ ਪਹੁੰਚੀਆਂ। ਫ੍ਰਿਟਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਊਯਾਰਕ ਕੋਕੋਆ ਫਿਊਚਰਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 8,350 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਤ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੁੱਕਾ ਮੌਸਮ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਅਸਰ ਪਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦਾ ਅਸਰ ਚਾਕਲੇਟ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।